JAK UZYSKAĆ BRANSOLETKĘ? 

Jak wskazałem w artykule „Czy można odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności”  nawet jeśli zostaliśmy skazani na karę pozbawienia wolności, to istnieje furtka, aby finalnie nie trafić do zakładu karnego albo aby resztę odbywanej już kary w zakładzie karnym odbyć na wolności.  Kodeks karny wykonawczy umożliwia – w pewnych przypadkach – odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego (SDE), czyli przy zastosowaniu tzw. „bransoletki”. 

Jakie warunki łącznie muszą być spełnione, aby w ogóle móc wnioskować o bransoletkę? 

• Wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku i 6 miesięcy albo wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności w wymiarze niższym niż 3 lata i któremu do odbycia w zakładzie karnym pozostała część tej kary w wymiarze nie większym niż 6 miesięcy, a nie zachodzi m.in. recydywa wielokrotna;

• Odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego pozwoli osiągnąć cele kary (cele resocjalizacyjne);

• Skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;

• Osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę, o której mowa w art. 43h par. 3 (patrz niżej);

• Odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne, o których mowa w art. 43h par. 1 (patrz niżej).

Skazanemu, który nie rozpoczął wykonywania kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na takie odbycie kary, jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym.

Skazanemu, który rozpoczął już odbywanie kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie w systemie dozoru elektronicznego pozostałej części kary, jeżeli za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego. 

Art. 43h par. 3 – co to za zgoda?

Jeśli skazany mieszka wspólnie z inną osobą lub osobami pełnoletnimi, warunkiem rozpoczęcia dozoru stacjonarnego jest uprzednia pisemna zgoda tych osób złożona do sądu albo komisji penitencjarnej na odbycie przez skazanego kary w ten sposób w tym mieszkaniu oraz wyrażenie zgody na przeprowadzenie w tym miejscu czynności kontrolnych (DŁUŻSZEGO ZDANIA SIĘ NIE DA? :D) W skrócie – pisemnie kilka zdań, że nie sprzeciwiamy się, aby skazany odbył taką karę w lokalu, w którym mieszkamy.

Czym są warunki techniczne, o których mowa w art. 43h par. 1?

Kara może być wykonywana w systemie dozoru elektronicznego jedynie wówczas, gdy pozwalają na to warunki techniczne obejmujące w szczególności liczbę oraz zasięg dostępnych nadajników i rejestratorów oraz możliwości organizacyjne ich obsługi. Czyli w skrócie, muszą być dostępne „bransoletki” oraz z mieszkania/domu skazanego odbierany jest sygnał, który pozwala kontrolować odbywanie kary, tj. np. sprawdzanie czy skazany jest w tym miejscu. 

Wniosek o SDE

Musisz pamiętać, że zgoda na „bransoletkę” jest udziela na wniosek skazanego lub jego obrońcy, prokuratora, sądowego kuratora zawodowego lub dyrektora zakładu karnego.

Wniosek, po stwierdzeniu prawomocności wyroku, rozpoznaje zgodnie z art. 43e par. 1 k.k.w.:

– sąd penitencjarny, w którego okręgu skazany przebywa;

– komisja penitencjarna działająca w zakładzie karnym, w którym skazany przebywa*;

Wniosek nie podlega opłacie.

Musi być na piśmie i wymaga uzasadnienia – trzeba wykazać, że spełnia się przesłanki, o których pisałem wyżej i nie spełnia się tych negatywnych. Proszę pamiętać, że uzasadnienie jest kluczowym elementem wniosku, w końcu na tej podstawie sąd będzie analizował czy faktycznie warto dać taką szansę skazanemu. 

Jeśli sąd uwzględni wniosek to wydaje postanowienie, w którym wyznacza termin i określa sposób zgłoszenia przez skazanego gotowości do instalacji środków technicznych.

Rozpoczęcie wykonywania dozoru elektronicznego następuje z dniem, w którym wobec skazanego uruchomiono środki techniczne niezbędne do wykonywania kary w tym systemie – czyli od tej chwili formalnie odbywamy karę.

Co w sytuacji, gdy sąd nie podzieli argumentów i nie uwzględni wniosku?

Na takie postanowienie przysługuje zażalenie. 

Odbywanie kary

W czasie odbywania kary pozbawienia wolności w SDE skazany ma obowiązek określonego zachowania się, w szczególności:

– przebywania we wskazanym przez sąd penitencjarny miejscu w wyznaczonym czasie, 

– noszenia nadajnika

– udzielania wyjaśnień sędziemu penitencjarnemu i kuratorowi sądowemu dotyczących przebiegu odbywania kary i wykonywania nałożonych na niego obowiązków.

Udzielając zezwolenia na odbywanie przez skazanego kary pozbawienia wolności w SDE sąd penitencjarny określa przedziały czasu w ciągu doby i w poszczególnych dniach tygodnia, w których skazany ma prawo oddalić się z miejsca stałego pobytu lub innego wskazanego miejsca, na okres nieprzekraczający 12 godzin dziennie, w szczególności w celu świadczenia pracy, wykonywania praktyk religijnych, kształcenia, sprawowania opieki nad inną osobą lub dokonania niezbędnych zakupów.

Czyli we wniosku wskazujemy zakres czasowy o dni, gdy musimy opuścić mieszkanie. Np. wpisujemy, że od poniedziałku do piątku od 8 do 18 potrzebujemy czasu na pracę (udowadniamy, że pracujemy) oraz czas dojazdu do pracy (np. obliczamy odległość i czas dojazdu). Ponadto możemy zawnioskować np. 2 wolne godziny w sobotę na zakupy. 

Wykonywanie przez skazanego, nałożonych na niego przez sąd penitencjarny obowiązków podlega ścisłej kontroli. Uchylanie się od wykonywania tych obowiązków skutkuje cofnięciem „bransoletki” i osadzeniem w zakładzie karnym, także warto trzymać się godzin wskazanych przez sąd w postanowieniu. 

*Powyższy wpis jednak nie wyczerpuje całkowicie tematu odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego. Są przypadki, w których o takim dozorze nie orzeka sąd, a decyduje komisja penitencjarna, jednakże dla zachowania porządku, o tym będzie kolejny wpis.