KONFISKATA SAMOCHODU ZA JAZDĘ PO ALKOHOLU 2024

14 marca 2024 r. stanowi istotną datę z perspektywy sankcji karnych za jazdę pojazdem mechanicznym po alkoholu.

Wprowadza się konfiskatę samochodu bądź zapłatę równowartości jego wartości, ewentualnie nawiązkę.

Który środek i w jakich sytuacjach będzie orzekany?  

 Wprowadzona zostaje zasada, zgodnie z którą sąd jest zobowiązany orzec konfiskatę pojazdu, gdy:

• pijany kierowca prowadzi pojazd mechaniczny, a zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu wynosi powyżej 0,75 mg/dm3, a we krwi powyżej 1,5 promila,
• sprawca wypadku w ruchu lądowym miał powyżej 0,50 mg/dm3 alkoholu w wydychanym powietrzu lub powyżej 1 promila we krwi.

W pozostałych przypadkach, tj. gdy kierujący pojazdem albo sprawca wypadku w ruchu lądowym będzie miał zawartość alkoholu we krwi lub wydychanym powietrzu poniżej wskazanych wyżej wartości, wtedy sąd MOŻE orzec przepadek pojazdu. Czyli może, ale nie musi.

Co w sytuacji, gdy sprawca takiego przestępstwa nie jest jedynym właścicielem pojazdu albo w ogóle nie jest jego właścicielem, bądź po popełnieniu przestępstwa zbył, darował lub ukrył pojazd?  

Czyli co, gdy samochód jest np. w leasingu lub najmie długoterminowym?

Wtedy orzeka się przepadek równowartości pojazdu.

Za równowartość pojazdu uznaje się wartość pojazdu określoną w polisie ubezpieczeniowej na rok, w którym popełniono przestępstwo, a w razie braku polisy – średnią wartość rynkową pojazdu odpowiadającego, przy uwzględnieniu marki, modelu, roku produkcji, typu nadwozia, rodzaju napędu i silnika, pojemności lub mocy silnika oraz przybliżonego przebiegu, pojazdowi prowadzonemu przez sprawcę, ustaloną na podstawie dostępnych danych, bez powoływania w tym celu biegłego.

A jeśli z różnych względów ustalenie średniej wartości rynkowej pojazdu nie będzie możliwe, wtedy sąd zasięgnie opinii biegłego sądowego, który wyceni pojazd.

 

Jak będzie z pojazdami służbowymi?

Sąd nie będzie orzekał przepadku pojazdu albo równowartości pojazdu, jeżeli sprawca prowadził pojazd mechaniczny niestanowiący jego własności, wykonując czynności zawodowe lub służbowe polegające na prowadzeniu pojazdu na rzecz pracodawcy.

W takim przypadku sąd orzeknie nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości od 5.000 zł do 100.000 zł.

Oczywiście ustawodawca nie precyzuje czym dokładnie jest wykonywanie czynności zawodowych lub służbowych polegających na prowadzeniu pojazdu na rzecz pracodawcy. Na pewno obejmie to kierowców zawodowych, ale czy także osobę, która  jechała samochodem służbowym do klienta na spotkanie albo wracała z takiego zakrapianego spotkania?  To już pokaże praktyka sądowa.

 

Czy od powyższych zasad konfiskaty są jakieś wyjątki?  Tak.

Nie będzie orzeczony przepadek pojazdu oraz jego równowartości, jeżeli takie orzeczenie jest niemożliwe lub niecelowe z uwagi na utratę pojazdu przez sprawcę, zniszczenie lub znaczne uszkodzenie. Będąc złośliwym można by przyjąć, że ustawodawca daje podprogowy przekaz: pijany kierowco, jak już masz mieć wypadek, to uderz tak, aby z pojazdu nic nie zostało. Bo jak zostanie sporo, to Ci go zabierzemy.

Ponadto, Sąd może odstąpić od orzeczenia przepadku przy prowadzaniu na podwójnym gazie, jeżeli zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.  W takim przypadku nie ma reguły –  sąd będzie badał indywidualnie każdy przypadek.

Na koniec zwróćcie uwagę na jeszcze jeden ważny aspekt. Przepadek dotyczy tylko pojazdów prowadzonych przez sprawcę w ruchu lądowym, a zatem już np. ruch wodny został wyłączony. Czyli kierowanie jachtem pod wpływem będzie rodzić różne skutki, ale nie spowoduje konfiskaty jachtu.